Week 18 van de volksopstand van de Gele Hesjes biedt de Franse samenleving een vreedzame uitweg uit de crisis die haar al sinds november 2018 in zijn greep houdt.

De Gele Hesjes hebben voor het aanstaand weekend van 16 en 17 maart een extra grote mobilisatie aangekondigd, die samenvalt met het einde van het ‘nationale debat’ dat de regering heeft gehouden over de hervorming van het land. Dat debat wordt door de Gele Hejses gezien als een afleidingsmanoeuvre, omdat president Emanuel Macron niet rechtstreeks met de Gele Hesjes in gesprek gegaan is en hun eisen inhoudelijk niet of nauwelijks aan bod zijn gekomen.

De opening die is ontstaan is te danken aan de vreedzaamheid en vastberadenheid van de meerderheid van de Gele Hesjes die onvermoeid en gesteund door de meerderheid van de Franse bevolking zijn blijven demonstreren voor directe democratie en constitutionele hervormingen.

13.095 rubberen kogels

Zij hebben daarmee een golf van politiegeweld over zich afgeroepen, waardoor de arrogantie van de macht zichtbaar werd. Staatssecretaris van Binnenlandse zaken Laurent Nunez verklaarde op 7 maart dat de Franse politie sinds het begin van de demonstraties 13095 rubberen kogels heeft afgevuurd en er 2200 gewonden zijn gevallen. .

Er zouden meer dan 80 onderzoeken lopen naar excessief politiegeweld, maar het politiegeweld woedt gewoon voort, zoals bijvoorbeeld dit weekend in Quimper, waar een Geel Hesje door de politie met 5 tegen 1 tegen de grond gewerkt werd en vervolgens uitgebreid geschopt en geknuppeld. Dat is te zien op de Twitter-account van David Dufresne, die getoond wordt op RT France. Dus ondanks die lopende onderzoeken zijn de instructies van de politie-agenten niet effectief gewijzigd.

Open brief oogartsen

Op zondag 10 maart publiceerde Le Journal de Dimanche een open brief van 35 oogartsen met het verzoek aan president Emanuel Macron om een moratorium af te kondigen op het gebruik van rubberen kogels, omdat dit wapen ‘dikwijls ongeneeslijke beschadigingen’ aan het oog veroorzaakt. Tenminste 22 Fransen hebben tot nu toe door dit wapen een oog verloren. Dat komt omdat de politie instructies heeft om ermee op hoofdhoogte te mikken. De medische specialisten hadden besloten tot publicatie van hun brief, nadat zij geen reactie van het de president hadden mogen ontvangen.

VN worden wakker

Ook de Verenigde Naties hebben, nadat ze 5 maanden lang opvallend stil waren, een standpunt ingenomen ten aanzien van de gewelddadige repressie van de vreedzame elementen van de beweging. De Hoge Commissaris voor Mensenrechten, mevrouw Michelle Bachelet (Chileense, ondanks haar Frans klinkende naam) riep Frankrijk op 6 maart op om ‘de dialoog te zoeken” met de Gele Hesjes en een ‘diepgaand onderzoek’ in te stellen naar ambtsmisbruik en excessief geweld van de Franse politie tijdens de demonstraties van de Gele Hesjes.

Als gematigd socialiste en voormalig president van Chili (2006-2010 en 2014-2018) weet Bachelet alles van een gewelddadige reactie van een repressief regime tegen een opkomende hervormingsbeweging. Elke Chileen weet nog hoe in Chili de (te) linkse Salvador Allende werd verjaagd door de (te ) rechtse Augusto Pinochet en het land vervolgens in een militaire dictatuur verzeild raakte. Chili heeft nog het geluk gehad dat de militaire dictator Pinochet vrijwillig is teruggetreden, waardoor het land niet uit elkaar is gevallen en het relatief zelfs goed doet in Latijns-Amerika.

Zij blijkt mede door die ervaring goed aan te voelen, wat de vreedzame meerderheid van de Gele Hesjes beweegt: “In Frankrijk protesteren de Gele Hesjes tegen wat zij beschouwen als hun uitsluiting uit het economische leven en van deelname aan publieke aangelegenheden”, aldus de Hoge Commissaris.

Media als afdeling communicatie van de regering

Een tweede fenomeen dat door de vastberadenheid van de Gele Hesjes aan het daglicht is getreden, is de partijdigheid van de media. Terwijl de meerderheid van de Franse bevolking de Gele Hesjes steunde en nog steeds steunt, schilderden en schilderen de verschillende gevestigde media – met name televisiezenders en dagbladen – de beweging af als extremisten van linkse of rechtse snit. Zij laten bijvoorbeeld een groepje plunderaars zien, maar niet Gele Hesjes die winkels beschermden tegen plundering. Zij tonen 15 herrieschoppers op een demonstraties, maar niet de duizenden vreedzame demonstranten.

Meer dan de helft van de Fransen meent dat de media een onjuist beeld hebben gepresenteerd van de demonstraties van de Gele Hesjes.

Op zich is veel van wat de media tonen juist, maar zij liegen door weglating. Zij tonen niet of nauwelijks de beelden van situaties, waarbij de politie de partij is die zonder geldige reden traangas en rubberen kogels tegen de demonstranten inzet. Die gevallen zijn uitgebreid gedocumenteerd op de social media, maar tot nu toe alleen te zien bij de alternatieve media op internet of bij RT France.

Dat geldt helaas ook voor een groot deel van de Nederlandse media. Als nu.nl schrijft dat de Gele Hesjes de politie bekogelden en de politie reageerde met traangas en rubberen kogels, weet u op basis van ervaring dat er een kans van 70% is dat dit bericht is overgenomen van een persbureau en dat u op de social media bewijs kunt vinden dat de demonstranten óf helemaal niets gegooid hebben óf pas zijn gaan gooien nadat de politie het geweld had geïnitieerd.

Het eindresultaat is dat de beeldvorming van de gevestigde media toch wel haaks staat op de realiteit, waarvan u zich kunt vergewissen, als u zelf het juiste bronmateriaal op internet verzamelt. Er is dus naast directe democratie, waarmee het volk kan gaan bijdragen aan het maken van beleid, ook een ‘democratisering’ van de media nodig, waarbij ‘citizen journalists’ er zelf op uit trekken, reportages maken en die op internet publiceren.

De gevestigde media kunnen nog honderd jaar voortbestaan, maar het is belangrijk dat er daarnaast onafhankelijke journalistiek ontstaat. Die twee kunnen parallel naast elkaar bestaan en concurreren om kijkers, lezers en financiering.

Frankrijk geeft Europa hoop

Als deze ontwikkelingen van democratisering van de politiek & media en herstel van soevereiniteit zich doorzetten, is er een kans dat ook de ideologische en geopolitieke tegenstellingen tussen de landen zullen afnemen.

In Frankrijk zal zeker een hervorming van de grondwet plaatsvinden. Goedschiks of kwaadschiks. Dat is nu eenmaal de dynamiek die uit de vastberadenheid van de beweging van de Gele Hesjes valt af te lezen.

Het land is bezig zichzelf op te richten en opnieuw uit te vinden. Het doet dat in zijn worsteling met centripetale en nihilistische krachten als het geleidelijke verlies van soevereiniteit aan de Europese Unie en het verlies van banen aan lage loonlanden. Frankrijk zal al deze tegenslagen overwinnen en weer een voorbeeld voor Europa worden.