Vorige week heeft het Kremlin bevestigd dat Rusland zowel zijn wapenleveranties aan Syrië, als zijn militaire aanwezigheid in dat land opvoert. De Russische president Vladimir Poetin verklaarde dat Rusland op die wijze de Syrische regering wil gaan helpen in de strijd tegen terroristische organisaties als ISIS.

Dat zal zeker een van de motieven zijn, maar als we kijken naar de details van de Russische plannen, gaat het om veel meer.

De Russische vloot heeft momenteel maar één steunpunt in in de Middellandse Zee en dat is de haven van Latakia aan de Syrische kust. Die haven is echter niet meer 100% veilig en derhalve zijn 1700 Russische militaire specialisten neergestreken op een werf in Tartus, een havenstadje 90 kilometer ten zuiden van Latakia.

Deze specialisten zullen tenminste 3 maanden blijven om werf en haven een upgrade te geven, zodat Tartus in de toekomst ook schepen van de eerste en tweede categorie kan herbergen, dat wil zeggen kruisers en torpedobootjagers.

Tartu ligt aan het einde van de zogeheten “Syrië-express”, de zeeroute van de Russische zeebasis in Sebastopol op de Krim, via de Bosporus over de Zee van Marmara door de Dardanellen en dan via de Egeïsche Zee de Middellandse Zee op.

Rusland levert in feite sinds 1956 wapens aan Syrië, maar na de val van de Sovjet-Unie en de ineenstorting van de Russische economie in de jaren 1990 waren die leveranties op een laag pitje geraakt. Hetzelfde geldt voor de aanwezigheid van Russische militairen, die samenhangt met de wapenleveranties.

De plannen voor een upgrade van de werf in Tartus werden reeds in 2010 bekend gemaakt, maar door het uitbreken van de Syrische burgeroorlog werden die enkele jaren vertraagd, totdat de Russische regering in deze maand besloot ze alsnog ten uitvoer te brengen.

Dat volgt op een aanpassing van de Russische vlootdoctrine in juli 2015, die onder meer inhoudt dat de vloot frequenter gaat patrouilleren op de wateren van de Middellandse Zee. Het Russische Ministerie van Defensie ontwikkelt al plannen voor zeebases op Noord-Cyprus, Lybië, Egypte en zelfs Griekenland.

Tegelijkertijd worden de wapenleveranties opgevoerd. Volgens het dagblad Kommersant, dat zich beroept op anonieme bronnen binnen het Russische staatsbedrijf voor productie en handel van wapens Rosoboronexport, levert Rusland sinds 2010 tanks van het type T-80, jachtvliegtuigen van het type Su-27 en kustverdedigingssystemen van het type Bastion.

Exacte aantallen zijn niet bekend, maar het is duidelijk dat Rusland heeft besloten om de voormalige invloedssfeer van de Sovjet-Unie in het Midden-Oosten en op de Middellandse Zee tenminste gedeeltelijk te herstellen.